2 декабрь соат 18.00 да "Киночилар уйи”да бир йўла икки премьера, яъни, актёр ва режиссёр Нозим Тўлахўжаевнинг "Широқ” мультфильми премьераси, ҳамда режиссёр Ёлқин Тўйчиевнинг "Афғон” бадиий фильми премьераси бўлиб ўтди.

Биринчи бўлиб, сўз "Ўзбеккино” миллий агентлиги раҳбари Аъзам Ғиёсович Исҳоқовга берилди. Аъзам Ғиёсович Исҳоқов, юртимиздаги ўзбек кино санъати ривожи, ҳамда бугунги премьера, Ўзбекистон Республикаси Конституция кунига бағишланганлигини ҳам айтиб ўтдилар.

Шундан сўнг, "Широқ ҳақида афсона” мультфильми ижодкорлари саҳнага таклиф қилиндилар. Актёр ва режиссёр Нозим Тўлахўжаев эса, гастрол сафарида бўлганлиги сабабли, премьерада иштирок эта олмади.

Сўнг, саҳнага "Афғон” фильми ижодкорлар гуруҳи таклиф этилдилар.

Ижодкорлар гуруҳини, икки актёр Акбархўжа Расулов ўзбек тилида ва Адиз Ражабов рус тилида таништирдилар.

Режиссёр ва сценарий муаллифи Ёлқин Тўйчиев, актёрлар гуруҳи Нозим Тўлахўжаев, Пўлат Саидқосимов, Фарҳод Абдуллаев, Юлдуз Ҳамидова, Акбархўжа Расулов, Адиз Ражабов, Мадина Мумтоз ва бошқалар.

Фильм режиссёри Ёлқин Тўйчиевга ҳам сўз берилиб, режиссёр ўз фикрларини қисқача баён этди.

Шундан сўнг, русийзабон томошабинлар учун, намойиш "Киночилар уйи”нинг "Пушти зали (Розовый зал)” да ҳам бўлиши айтилди.

Аввалига катта экранда "Широқ ҳақида афсона” мультфильми намойиш қилинди. Мультфильм ўз юртини босиб олмоқчи бўлган душман қўшинини, жанг қилмай, ақл билан мағлуб этиш йўлида, қаҳрамонона ҳалок бўлган Широқ ҳақидадир. Мультфильмда ватанпарварлик, мардлик ва жасорат ғояси илгари сурилади.

Мультфильмдан сўнг, "Афғон” бадиий фильми намойиши бошланди. Илк кадрларданоқ, фильм ўзига хос профессионал фильм эканлиги билиниб турарди. Воқеалар афғон уруши бўлаётган йилларда бўлиб ўтади. Фильмда Ватан туйғуси улуғланган бўлиб, лекин бу баландпарвоз гаплар билан эмас, самимий сўзлар ва ҳатти-ҳаракатлар билан кўрсатиб берилган назаримда.

Актёрлар ижроси ҳам профессионал даражада. Нозим Тўлахўжаев раис, Акбархўжа Расулов эса, унинг ёлғиз ўғли ролини маромига етказиб ижро қилишган. Актёр Акбархўжа Расулов ўз қаҳрамонининг отаси урушдан олиб қолганлиги учун, ҳамқишлоқлари олдида хижолат бўлиб, виждон азобида қийналиши ва ички кечинмаларини ўз ижроси билан тўлақонли очиб бера олган. Актёр Адиз Ражабовнинг роли эса, уни шу кунгача ижро этган барча ролларидан фарқ қилади, негаки, унинг қаҳрамони фильмда умуман гапирмайди. Унинг қаҳрамони, афғон уруши қатнашчиси, оддий аскар бўлиб, уруш даҳшати ва ўзининг атрофдаги воқеаларга бўлган муносабатини ўз ҳатти-ҳаракатлари, ҳолати билан намоён этади.

Актёр Адиз Ражабов: - "Афғон” фильми ёзда Сурхондарёнинг Бойсун туманида суратга олинган эди, мана энди тайёр бўлди. Ролим ҳақида гапирадиган бўлсам, урушда қатнашиб, келган инсон ролини ижро этганман. У ўша урушда ҳалок бўлган йигитларни тобутларини олиб келиб, ота-она, қариндош-уруғларига топширадиган аскар. У бу уруш нимага бўлаётганини билмаётган, тушунмаётган ва шунча инсонларни азият чекаётганлари учун, ичида дарди бор инсон образи. 

Феруза: - Қаҳрамонингиз нима учун фильм давомида ҳечам гапирмайди?

 Актёр Адиз Ражабов: - У инсон, ўша урушни, ноҳақ қон тўкилаётганини кўргандан кейин контузия бўлиб қолган одам. Шунинг учун ҳам, у фильм давомида гапирмайди. Ундан кейин, уруш ва ноҳақ қон тўкилишини кўрган инсон ҳам, сал одамови бўлиб қолади, назаримда.

Феруза: - Образингизни бир ҳаракати ҳақида сўрамоқчи эдим, у қуролни ўзини томоғига тўғрилаб, тепкини босган эпизоди бор. Бу ҳодиса тушида содир бўлдими?

 Актёр Адиз Ражабов: - Йўқ, тушда эмас, чинакамига, лекин у қуролни четга қилиб, кейин тепкини босган эди. Бу эпизод ўша аскарни уруш кўриб, ноҳақ қон тўкилишларини кўриб, чекаётган изтироби, дардини кўрсатиш учун. Бу ўша инсоннинг ўзини протести, яъни ноҳақ урушга норозилиги. Ҳеч ким йўқ вақтида, мусиқани эшитиб, ўша урушдаги қонли ҳолатларни эслаб, билдирган протести.

Феруза: - Фильм томошабинларга нима бера олади, деб ўйлайсиз?

 Актёр Адиз Ражабов: - Фильм биринчи галда томошабинларга, ўз Ватанига бўлган туйғусини, Ватан тушунчасини берадиган фильм менимча. Иккинчи навбатда эса, тинчликни қадрига етиш ҳақида.

Актриса Мадина Мумтознинг роли кичик бўлса ҳам, эсда қоларли бўлиб, унинг қаҳрамони, аччиқ бўлса-да, ҳақиқатни Акбархўжа Расулов қаҳрамонининг юзига айтади. Актёр Фарҳод Абдуллаевнинг роли ўта таъсирли, актёр ўғли афғон урушидан тобутда келтирилганига ишонмай, ақлдан озган ота изтиробларини, ишонарли ижро қилган.

Фильм воқелари афғон уруши кўрсатилмай туриб, ўша уруш даҳшатини ўзида акс эттира олганлиги ва таъсирли саҳналари билан томошабинлар эътиборини ўзига тортади.

Фильмни кўриб, бугунги тинч-фаровон ҳаётнинг қадрини, чинакамига ҳис қилиш мумкин, назаримда.

"Афғон” фильми 3 декабрдан "Киночилар уйи”да намойиш этилмоқда.

Феруза Фаттохова