Радиоканалларни тинглаб туриб хозирда одамлар бир-бири билан телефон орқали эмас, радио орқали гаплашаяптимикан деб ўйланиб қолдим, Тоннги саломлар, кундузги саломлар, кечки саломлар... Радиолар ҳам асосий эътиборини шу саломлар, табриклар, қутловларга қаратишмоқда. Қачон радиони ёқсангиз бошловчилар хижжалаб СМС-саломларни ўқиб бераётган бўлади. Радиобошловчилар хар бир келган СМСни қандай бўлса шундайлигича ўқиб беради, қани эфирнинг хурмати. Қўшиқ кетаётган пайтда бирров кўз югуртириб олса бўладику. Жуда ромкасига тушмаган СМСларни эфир орқали ўқиб берилмасин, эфирда бу хақда огохлантириб қўйилсин: СМСни ким йўллаётгани, кимга йўлланаётгалиги аниқ ёзилсин, ортиқча хис-туйғуларсиз, эфирга тўғри келмайдиган ник-пикларсиз ва хаказо деб. Бўлди. Бир икки марта шундай қилинса пули куйганлар кейинги сафар ўйлаб СМС юборади. Йўқ, улар огоҳлантиришади, куйиб пишиб буни тушунтиришади, ва яна ўқиб бераверади пул ўлсин, пул ўлсин.

     Радиоўйинларда ғолиб чиққанларга ҳам салом йўллаш имконияти берилади. Худди бошқа пайт салом йўллаш мумкин бўлмагандай.

      СМС орқали табрик, салом йўллаш, умуман шу ва шунга ўхшаган дастурлардан мақсад нима? Зўр савол бердима, мақсад ...

      Тушунамиз СМСлар кўп келаётгандир, яна хар бири 99 центдан, бу дегани неча СЎМ бўлади, қизиғи 99 цент деб белгилашгани, 1 доллар қилиб белгилашса нима бўлади!? Лекин СМС йўлламаган тингловчиларчи? "Наврўз” радиосида 5 дақиқагача СМСларни ўқиб берар экан. Шу вақт оралиғида СМС юбормаган ким радиони тинглашда давом этади деб ўйлайсиз. Ўз-ўзидан бошка каналга ўтади-кетади. Бахтга қарши бошқа радиода ҳам СМСлар. СМСларни телефон рақамнинг охирги 4 та рақамини ўқиб бериш билан бошлайди, гўёки телефон эгаси эмас, сим-карта салом йўллагандай. Ана энди ўйланг қайси танишингизнинг телефон рақамини охирги 4 таси шундай эди. Ким юборгани номаълум саломларни кимга қизиғи бор-а!?

     Радиоларда хар соат бошида янгиликлар берилади, жуда бир янгилик эмасу хабарлар десак ҳам бўлаверади, чунки олдинги соатда ўқилган хабарлар яна такроран ўқиб бериш холатлари ҳам учрайди. "Ориат-доно”да ярим соатликда хам 60 сониялик қисқа хабарлар берилади.  

     Радиолардаги хабарларда қандайдир аниқ мақсад йўқдай. Изчиллик, тезкорлик етишмайди. Тахлилнику қўятурайлик. Негадир ихтисослик ҳам йўқ. "Аъло ФМ”да алохида "Music cola”  санъатга доир бир неча хабарларни ўқиб бериладиган сахифани хисобга олмаганда бошқа радиоларда шоу-бизнесга алоқадор янгиликни эшитмайсиз хисоби. Нега? Тушунмайман. Радиолар қўшиқчилик санъати билан "тирик”ку. Ким янги қўшиқ тайёрлади, ким ким билан дуэт куйлади, ким қаерда гастролда, ким клип ишлаш билан банд. Нахотки қийин.

     "Ўзбегим таронаси”да премьера лойихаси бор. Янги қўшиқни премьера тарзида эшиттиришади, ундан сўнг бир нечта тингловчилар қўнғироқ қилиб эфир орқали қўшиқни мақташади. Ха мақташади. Хар қалай бир неча марта эшитганимда шундай холат юз берди. Вахоланки ҳамма янграган янги қўшиқлар хит бўлавермайди.

     Севинчдан "Мени кечир”, М.Мирзабековдан "Ха-йўқ”, Ферузабонудан Юлдуз Усмонова билан яккахон концерти олдидан қаторасига бир неча кун бўладиган интервью, яқин орада эса "Жуманжи” яначи... Бўганми ўзи? Ўндан ортиқ радиолар учун бу жудаям- жудаям кам эмасми? Нега маза қилиб эшитадиган лойихалар йўқ. Радиоларни тинглаб туриб хозир радиоларда "ўлик мавсум”микан деган фикр келди. "Авто-Хамрох”да фақат қўшиқлар берилмоқда, "Гранд” радиосида бир-бир бошловчилар чиқиб қолмаса бошқа пайт "тинчлик”. Бошқа радиоларда ё шунчаки қўшиқлар кетма-кетлиги, ёки радиобошловчи чиқволиб СМС-ўқиб беради. Жуда бўлмаса радио ўйин, ёки шеър ўқиб беради.

     "Бидилдоқ” радиоўйини. Ўйин шартига кўра бошловчи қайсидир мавзуда савол берса, тингловчи умуман бошқа мавзуда жавоб бериши керак экан. Бу нима қулоғи оғирроқлар учун махсус ўйлаб топилган ўйинми? Уни олдида  Музаффар Мирзабековнинг "ха-йўқ” деган ўйини минг марта яхши ку.

     "Замин ФМ”да "Батартиб” лойихаси бор экан. Тингловчилар телефон қилиб эфир орқали ўзлари хохлаган қўшиқни буюртма қилар экан. Айнан шу қўшиқни яна бир телефон қилиб тушган тингловчи ҳам буюртма қилсагина, эфирда қўйиб берилар экан. Эфирдаги қўшиқларни тингловчилар истагига кўра қўйиб бераяпмиз демоқчими энди. Шуни эфирни банд қилмай эфир ортида тингловчилар буюртмасини ёзиб олсаям бўладику?

     "Ўзбегим таронаси”да хит-парад дастури учун эфирда қўшиқларга овоз йиғилар экан. Яна ўша юқоридаги гап ... эфирни банд қилишнинг усули.

     Умумий олиб қараганда "Аъло ФМ”нинг юмористик радио эканлигини ҳисобга олмаса, радиоларда ўзига хослик,бошқа радиолардан ажралиб турадиган жихатлари йўқ. Бир соат эшитинг агар қайси радио эканлигини эслатиб турмаса қайси бири эканлиги сезмайсиз ҳам.

      ТВда титрда хонанданинг исми фамилияси ёзиб қўйилади, хеч бўлмаса ким куйлаётганини кўрасиз, радиодачи? Яна бир-бирига ўхшаш овозлар, йўналишлар. Аъло ФМ радиосида  ҳар бир қўшиқдан олдин унинг ижрочисини таништириб ўтилади. Шунинг учун бу нарсани бошқа радиоларга ҳам тавсия қилган бўлардим.

     Қулоққа эшитилган гаплар: Аъло ФМ радиосида "Тошкентда соат 17 дан ЧАМАСИ 45 дақиқа ўтди. Аъло ФМда реклама” деган жумла қулоққа чалинди. Бутун бошли радиода вақтни аниқ кўрсатадиган саот йўқми? Бу нарса хар доим такрорланади. Демак жингл шундай ёзиб олинган, шунчаки "Аъло ФМда реклама” деб қўйилса нима бўлади. Вақтни тахминан эълон қилишни нима кераги бор.

     Радиога олдига тингловчиларни "мих”лаб қўядиган эшиттиришлар бордир, балки мен эшитмагандирман. Газетелардаги программалардан радиоларнинг эшиттириш тартибини билиб бўлмаса, ўзимизга маъқулини керакли вақтда тинглаб ололмасак. Авваллари "Тошкентдан гапирамиз ва кўрсатамиз” газетаси бўларди, шундан радиоларнинг эшиттириш тартибини билиб олса бўларди. Балки анонсларни кўпайтириш керакдир. Изоҳларда мухлислар ўзларига ёқадиган радиоэшиттиришларнинг номи ва вақтини ёзиб қолдиришсин, тинглаб кўрамиз ва яна бир бора бу мавзуга қайтамиз.

Хайрулла ХАСАНОВ