Бош сахифа » 2011 » Ноябрь » 27 » Бахс: Русийзабон-ўзбекча! Бунчалар қатъиймиз?
15:21
Бахс: Русийзабон-ўзбекча! Бунчалар қатъиймиз?
Тил борасида хеч қачон қатъий бўлмаганман. Лекин одамларнинг фикрини ўрганар эканман, хонандаларга нисбатан айнан шу тил борасидаги қатъий ва нафрат билан танқидларига хайратланаман.
Нахотки шунчалар қийин фикрлаш?

Аввало у ўзи ким? Хонандами? Сизларга қўшиқ куйлайди тўғрими? Унинг мажбурияти бевосита шу қўшиқ билан боғлиқ бўлиши керак, тўғрими? Қўшиғида амаллаб бўлса хам ўзбекча куйлаяптику.
Болаликдан у рус боғча ва мактабида тахсил олган бўлса, энди бу гунохмаску ўртоқлар.
Ўргансин дейсизлар, роса осонку машхур одамга тил ўрганишга вақт ажратиш. Яна кап-катта бўлиб, бир умр онгига ўсиб улғайган тили ўрнашиб, фикрлашлари ўша тилда бўлиб кетган бўлса.

Ўзбекчани билмайдиганларни химоя қилмаяпман, шунчаки, келинг хаққоний бахс қиламиз, хар ким ўз важини келтирсин деб сухбатга чорламоқчиман, сал теранроқ фикрласакда. Яъни қатъийликни юмшатсак.

Кечаги эфирдаги Асилбек Негматовни Андижонча шевасига хам гап қўндиришди. Тавба... бунчалар қатъиймиз? Сизларга қўйиб берса бутун олам соф ўзбек адабий тилида гапирсаю, лахжа, диалект, тил ва акцент тушунчалари умуман йўқ бўлиб кетса а?
Эфирни хурмати йўқми дейишибди. Нима учун биз эфирдан хамиша мактабни излаймиз?
Хаётимиздаги мактаб, институт ва хоказо йиллаб ўқув онлари камми?
Қаердадир қулайлик, озод енгил нафас олишлик хам керакку. Дам олиш хам, хордиқ чиқариш хам керакку.
Нима учун эфирда ёшларбоп кўнгилочар озод дастур бўлиши керакмас?

Нима учун кўчалардаги кафе, бар, эфирдаги рекламаларда махсулот  номи хориж тилида бўлса майлию, эфирда инсон ўзига қулай тилда фикрини баён қилишга хаққи йўқ? Мен хозир атиги бир икки ёшларбоп дастурни инобатга олган холда айтяпман холос!

Ана 99 фоиз эфирларимиз тв ва радиолар шундоқ хам маърифат, адабиёт ва  мумтоз бўлиб турибди. Энди фақат шу тв ва радиони олдида китоб ва дафтар билан илмий иш ёзиб, бир почка дастрўмол қўйиб "Оталар сўзи ақлнинг кўзи"дан мириқиб йиғлаб дам олиш керакми?

Нафақат халқимиз балки аксарият шу ўзбекчани бийрон биламан деб, бир икки адабиёт китобини ўқиганлар ўзи қўлидан бошқа нарса келмаганидан мана шу тилга ёпишиб олишган. 
Яхшиям хаётида шу тил билан осонгина ўсган экан бу танқидчилар. Худди бир умр қийналиб ўзбек тилини ўрганиб яшагандек.

Хаётдаги асосий нарса шуми?  

Инсонни харакати, қилаётган самараси, натижалари олдида бу мухим ахамиятга эга эмаску. Бунчалар қатъиймиз?

Мани фикрим тўғри эфир, сахна ва газеталарда соф адабий ўзбек тили бўлсин, хонандалар хам ўзбекча гапиришсин, ЛЕКИН бу МАЖБУРИЙ ва ҚАТЪИЙ тарзда эмас, ва буни гунохдек қаралмаслигини истардим.
Инсон учун аввало қулайлик ва шарт шароит, бунга қарши чиқиш хам бир хуқуқни поймол қилишдек гап. 
Атрофга қаранг қанчадан қанча машхур, таниқли ва буюк инсонлар шунчаки сухбатда барибир ё аралаш ва ё ўша ўзига қулай тилда гаплашади. 
ТВ орқали неча йил сухандонлик  қилган бир инсонни учратиб қолдим, хаётда асосан фақат русча гапириб, унга шу тил қулай эканлигини кўриб тўғриси хайратландим. Сабаби уни фақат ўзбек тилида гапиришига ўрганиб кўриб катта бўлгандимда.
Лекин унга нисбатан  муносабатим заррача ўзгармади.
Санъат олами вакилини сухбат чоғида асосийси фикрини етказиб бериши, хаётдаги самаралари, майли тил бўлмасин лекин, бошқа нарсаларга ижобий таъсири каттаку.

Кейин кечирасизу, соф ўзбекчадаги баъзи хонандаларни ўзини тутиши, диди ва шунга ўхшаш салбий таъсирлари қатдаю, русча гапириб лекин ўзини тутиши маданияти юқори бўлганлар қатда.
Вахоланки мана шуниси кўпроқ  маданият тушунчасига киради!

Санъаткор маданият вакили, адабиётшунослик эмас. Унинг халққа таъсирида албатта бу хам керак, лекин асосий ва мухим нарсаси бу санъат ва маданиятни тарғиб қилиши. Бу сохадаги дидини ривожлантириши.
Кўнгил, қалб учун ишлаши.

Адабиётшунос ўқитувчиларимиз эса ўз ишларини қилишсин. Вахоланки, улар хам соат минут секундигача хаётида соф ўзбек адабий тилида ғазаллар гапириб яшамайди.

Инсон ўз хато, камчилиги ва гунохлари билан инсон. Ўзингиздаги шайтонни кўра олмаганингиз каби, бошқалардан фариштани изламанг.

ШАХСИЙ фикрларим шу. Энди бемалол изохларда фикрлар билан бўлишамиз:

Бўлим: Baxs| Tanqid | Janjal | Кўрилган: 9431 | Чоп этди: Sayyod

Нравится
Барча изохлар: 571 2 »
1 Reya   (27-Ноя-2011 15:47) [Материал]
Menimcha juda ham to'gri yozilgan, inson har doim o'ziga oson bo'lgan tilda gaplashishni hohledi. Misol uchun, biz ayajonim bilan uchta tilni aralashtirib gapiramiz, chunki faqat uzbekchada fikrlarimizni oxirigacha bayon qila olmaymiz. Hamma kichkinaligidan o'rgangan tilida gaplashishi kerak deb o'yleman. Shahsan men faqat bitta tilda gaplasha olmiman va buni yomon tarafi yo'q deb o'yleman.

2 Nikki   (27-Ноя-2011 15:50) [Материал]
fikrizga qo'shilaman ha deb sof o'zbekcha degan bilan ish bitmaydi. Birinchi o'rinda ma'no bo'lishi kerak undan keyin har doim adabiyotcha til odamni joniga tegadi har kim o'z shevasiga ega. Kimga qanday qulay bo'sa shunaqa gapirishga haqqi bor hoh sanatkor bo'sin hoh boshqa. Hammamiz ham bir xil oddiy odammiz. Bu uchun birovni ayblash to'g'ri emas. Manga nabarot shunaqa shevada gapirsa yaxshi. Qiziqarliroq keyin odamni kayfiyatini ham ko'tarib turadi. ))

3 Mubina   (27-Ноя-2011 15:54) [Материал]
shaxsan man qarshi bo'maganman xonandalani ruschada gapirishiga, pro'sta o'zbechada gapirsa, viloyatliligi bilinib qosa kerede dip o'ylaganman

33 Otasch   (28-Ноя-2011 04:06) [Материал]
balki, balki

4 akademik   (27-Ноя-2011 16:25) [Материал]
davlat tili o'zbe tili bo'ganidan keyin o'zbecha gapirshkerede,bomasam ruscha ashula etsin agar ruschani zo'r eplasa.

5 Zulayho   (27-Ноя-2011 17:27) [Материал]
Rus tilida ta'lim ogan bo'lsa Ok, lekin ba'zi bir odamlani moda uchun ruscha aksentda gapirishi odamni g'ashiga tegadi. Oldin ruschani qoyillatvol, keyin aksentda gapirgin.

6 Opo-Doda   (27-Ноя-2011 17:29) [Материал]
Man etmoqchi boganidimki slavar olib yodlasin dganim bu- o'zi etvotkan qowiqni manosini chunsin dgan niyatda etgaman. Rayhonni qowiqlari zor hammamiza ewitamiza mazza qilamiza lekin uni o'zi nimani kuylavotkanini sezarmikan. Qyinmi wunchali o'zbechani o'rganiw Sayyod oka kim unga ripitetorga borsin dvoti,odamla bilan azgina gaplawsin o'zbek tilida O'zbekistonda yawavotiyu o'rgansin zarar qmidi manimcha.

7 Opo-Doda   (27-Ноя-2011 17:37) [Материал]
Barbir nima awula etvotkanini chuniwi kere sanatkor. U tv da korgan odamiz o'zbechada qoyilatb gapirb qoyganki hayotda ruschada gapiriwiga ajablangansiz va tori qabul qgansiz. Tvda chiqanda o'zbecha gapiriwini holardim sanatkorlarimizani, hayot ubu kim bilan gaplawganda manga disa Fransuzcha gaplawmidimi.

8 QALQON   (27-Ноя-2011 17:59) [Материал]
Man bir necha bor bir necha shou-biznes vakillarimizni shu mavzudagi fikrlarini eshitib tanqidga oganman. Haliyam ularni hech kim majbur qilmayapti, majbur qilib, nima biz ularni sudga berib talab qilayapmizmi!? Nima bizga ularni sof o'zbekcha gapirishlaridan tiyinlik foyda bormi? Nima qilishsa ham avvalo o'zlari uchun qilishadi! O'zlari ep ko'rib sof gapiraman deyishsa gapirishsin! Hoxlamasa, ana katta maydon, istagan tilida, istagan shevasida gapirib firk yuritaversin! Masalani boshqa tomoniyam bor! Shou-biznes vakillari orasida asli kelib chiqishini yashiribmi yoki buni aytishdan uyalibmi, man Toshkentlikman deydiganlari, asli ozbek va biloyatlik bo'la turib o'zbek tilini bilsa(fikrlasa) ham shevada gapirishdan uyalib ruscha gapiradiganlaram talaygina! Buni qanaqa tushunish kere! Aslbek Negmatovga, Olmaxon Xayitovaga, Kamoliddin Rahimovga, Hosila Rahimovaga... o'xshab shevada bemalol, torinmiy xatto bu xaqda o'ylamasdan gaplashadiganlaram bor!

E tangani ikki tomoni bor! Bunaqa baxslashvurib, kamchilik qidirvurse izlab tagiga yetolmimiz! Shuning uchun hohlardimki, kim bo'lishidan qat'iy nazar o'zi hoxlagancha o'zini tutsin, fikrlasin, o'zi hoxlagan tilda gaplashsin! Biz muhlislariga ochiq bo'sa bo'ldi!!!

9 BAHORA   (27-Ноя-2011 18:05) [Материал]
to'ri eta Sayyod gaplariz mutlaqo to'g'ri kimga nima quley bo'sa shuni qiladide

10 pink   (27-Ноя-2011 18:37) [Материал]
adab tilda turursi o'sish bo'midku, babirgyam ko'kada hayota hichkim adabi tilda gaplashmid, qizumas, zerkarli ku

11 Pushkin   (27-Ноя-2011 18:37) [Материал]
Kechirasiz Sayyod Dasturining Mua'lifi Mana Shu Fikrimni aytishga Ijozat bering , aynan Sizga Savol ? Hop Maylin U Maktabdan yoki Bog'chadan Rus Tilida o'qigan Bo'lsin ! U Shu Sababli O'zbekchani Yahshi Bilmaydi O'zbkechada Hato Qiladi va Yana Shunga o'hshash Sabablarni Ro'kach Qilaylik , mana Shu Sabablar tufaylik U O'zbekchada Gapira Olmaydi. Unisiga Chidashimiz Mumkin ... Lekigin Lekigin Yana Bir Narsa borde Buyoda ana Shu Muhlislarni Asabiga Tegadigan Narsa Mana Shu Sa'natkorlarimiz O'zbekchani Judda Yahshi Bila turib Oilasida O'zbekcha Gaplasha Turib , Mana Shu efirlarda O'zligidan RUSIYZABON yasavolishadi , Bu Nima Bu PONTMI ? Yoki mana Shunga Ham Gapirmaslikga Halqni Haqqi yo'qmikinaaa Siz Nima Diysiz Shunga ?

12 salim   (27-Ноя-2011 18:46) [Материал]
salomlar bu fikrga qisman qushilaman qisman yuq nima uchun yuq men jumanjining bir sonida Rayhon Ganiyiva bn bb utgan suxbatni eshitib uyladim mardikor bozorida nima qilib yuribdi odamlar uzini qiynab kelib ashulla aytsa bumaydimi deb uylab qoldim.chunki Rayxona uzini ashulalaridan birortasini yoddan aytib berolmadi vaqat nay nay deb aldab quydi sababi uzi aytayotgan suzlardan birortasiga tushunmaydi manosini bilmaydi.Bir faqat Rayxona emas hamma rusiyzabon ashulachilar sinab kuring bilmaydi.ular Yulduz Usmanova aytganlariday orqa bn oldni qimilatib mashxur buldi.Madaniy ozuqa tugrisida gab bulishi mn emas

13 sog'inch   (27-Ноя-2011 19:11) [Материал]
Manga alam qiladigani chet elga boradiganla o'sha yerda yashaydiganlar albatta shu yerni tilini o'rganadi, shu tilda muloqot qiladi, o'zbekistonda tug'ilib o'sib shu yerni non tuzini yeb o'zbek tilini bilmaslik bu hurmatsizlik emasmikin??? yana o'zbek bo'p turib??? vaholanki tilimizga davlat maqomi berilganiga necha yillar bo'ldi. Rus tiliga umuman qarshilik joyim yo'q, ti bilish bu juda yaxshi...lekin uzbekistonda yashab o'z tiling naqadar qadrsizligini ko'rish...

14 B@rno   (27-Ноя-2011 19:29) [Материал]
Nega endi rossiyada amerikada o'zbe tilini o'rganiwga harakat qiliwmidi o'zbe4a gapiriwmidide biza rus,ingliz tilini o'rganiwga majburmiz wu haqida o'ylab ko'rganmisila?

29 mruzbek   (28-Ноя-2011 00:48) [Материал]
Kim ingliz rus tillarini o'rganishga sizni majburlayapti?Ko'pchilikni bilaman,hohishi yo'q,o'rganmaydi.Kimdir boshqa tilni,hoh u o'zbek tili bo'lsin,bilmasa, bu holat uning kamchiligi.Qayoqda pand yeyishini o'zi sezib turadi...Misol:hozir germaniyada yashayman va bu yerga 20-30 yil avval kelgan turklar bor,birov majburlamagan,nemis tilini o'rganmagan.Hozir qariganida tibbiy hizmat yoki boshqa bir davlat idorasiga borsa,albatta muammoga duch keladi.Birovning kamchiligidan kulgandan ko'ra o'zimiznikining ustida ishlasak bo'lmasmikan?SHAXSIY FIKR

15 sam   (27-Ноя-2011 19:41) [Материал]
gapizga qaysidir manoda qushilaman uzbechani yaxshi bilmi suzlani xato gapirib kulgi bugandan kura ruscha yoki uziga qulay tilda gaplashgan yaxshi manimcha

16 Dostonbek   (27-Ноя-2011 19:59) [Материал]
Sardor aka man sizi fikrizga umuman qarshiman chunki >Qo'shiqni< butun xalq tinglaydi sana'tkorning ortidan ergashadi kere bo'sa biz o'zbekmiz o'zligimizni unutmasligimiz kerak to'g'ri xozirgi kunda xechkim sof o'zbek tilida gaplashmedi manam sof o'zbek tilida gaplashsin diganim yo'q lekin sana'tkor o'zbechani yaxshi bilmasa qo'shiqlarda xotolar ko'payadi bizning >>Davlat tili O'ZBEK tili shuning uchun uni buzishga xechkimning xaqqi yo'q deb o'ylayman bu mani fikrim noto'g'ri gaplarim uchun uzr so'rayman

17 O`lmasbek   (27-Ноя-2011 20:06) [Материал]
barcha o`zbek farzandi o`zbek tilini bilishi SHART.

18 Доктор   (27-Ноя-2011 20:21) [Материал]
har bir inson, agar u insonlikni da'vo qisa, ozini tilini, dinini va urf odatlarini bilishi shart. o'sha yuqorida tariflangan otarchilani bu tushunchalaga umuman dahli yo'q. ula birinchidan o'zini hurmat qimidi, o'zini hurmat qimagan bowqalani, halqni qanaqa hurmat qilishi mumkin? ikki og'iz so'zni eblap gapiromagandan keyin 4 kuplet ashulani "o'zini o'zbekchasi" bilan aytgan odam kimga yulduzlikni, halq oldidigi burchni ado etayotganlakni bong urishi kerak- faqat halqqamas! umuman oganda hozirgi siz osmonlaga ko'tarib, maqtavotgan odamlariz "sa'y harakatlari" tufayli bizani yoshlarimizziyam sa'viyasi pasayib ketti. pala partish, oraga ruscha so'zlani tiqishtirib tashab intervyu berayotgan o'sha halqimiz "san'atkorlari" bunaqa ahmoqona fikr yuritish va so'zlash avvalo kimga qanaqa ta'sir ko'rsatishini o'ylab ko'rsin. "jurnalist" sayyodgayam maslahatim shu. nimaga olmoniyalik ingliz tilini "suv qilib ichvorgan" bo'sayam ingliz bilan olmoncha so'zlashadi? nimaga japon halqi o'n yillar davomida AQSh ta'siri oldida bo'lsada o'zini tiliga birorta inglizcha aralashtirib gapirmidi? Bir narsa yozishdan oldin janob Sayyod, yaxshilab o'ylab keyin yozin, bunaqada o'sha rus maktabida o'qigan og'aynilariz yordamida umuman tilimizani
yo'qotib qo'yishimiz hich gap emas!

19 mirnosir   (27-Ноя-2011 20:45) [Материал]
Asosli fikrlar.Gap insonning qaysi tilda,shevada gapirishida emas balki uning insoniyligida, samimiyligida , uning xulq atvoridadir.

20 X-men   (27-Ноя-2011 21:29) [Материал]
100%qo'shilaman.oddiy misol.bizada zo'r til va adabiyot o'qituvchisi bor,2008-yil yil o'qituvchisi bo'ganla.lekin shu inson ham 15% ruscha yoki ko'cha tilda gapiradilar.chunki ular uchun shu qulay.faqat o'ta zarur bo'lsagina adabiy tilda gaplashadilar.

21 YoJiK   (27-Ноя-2011 21:51) [Материал]
rus tilida tili chiqqan mashxurlar bilan rus tilidan boshqa tilda gaplashomidigan qib uzidan "yasavoladigan" mashxurlani ajratsa buladi.
Lola, Shaxzoda- bular ruschada akcentsiz gapiradi.
Kaniza- o'zidan ruschani zur biladigan yasagan.

Shevasida gapiradganlani hurmat qilaman!
Odamlaga qöyib bersen gapirishuradi.

22 yashin   (27-Ноя-2011 21:53) [Материал]
man yuqoridagi fikrlaga qushilamayman chunki usha yulduzchala beradigan konsertda aniq bilaman 99.9foizi uzbek buladi unisiyam mayli usha konsertlada bazida boshlovchilayam ruscha gapiradi manimcha buni ula uzlariga piar qiliob olishgan

23 yashin   (27-Ноя-2011 21:57) [Материал]
nimaga rossiyada konsertlada taqdimot marosimlada uzbekcha yoki inglizcha gapirilmidi chunki ula uzini hurmat qiladi tilidan fahrlanadi qachongacha uzbek tili ikkinchi til bb keladi

24 ledy   (27-Ноя-2011 22:26) [Материал]
Тил-миллатнинг гурури, ифтихори. Америкага борсангиз, инглиз тилини билмасангиз хеч ким эмассиз, Россияда русча гапирмасангиз сизни хеч ким бошка тилда эшитмайди. Чунки уларда миллий гурур тушунчасини кон-конига сингиб кетган. Хар бир Америкаликнинг уйида давлат байроги эшик тепасига осиглик туради, сабаби улар учун Америка 1 уринда. Гап миллий гурур хакида кетаётган экан, рус тилида сузлашаётган, интервью бераётган хонандани танкид килаётганлар уларнинг гапларига тушунмай колаётганидан эмас, миллийликни талаб килаётганидан деб биламан. Нега бошка тилни урганишга курби етган одам уз она тилини урганиши кийин? Бизни миллатимизда бошка миллат вакилларидан кам жойи ёки нуксони бор эмаску. Бошка тил вакили булса хам майли эди. СЎзни киска килиб Навоий хазратларининг бир хикматини баён этаман, хулоса хар кимнинг узидан.
Тилга ихтиёрсиз,
элга эътиборсиз.

26 Otasch   (27-Ноя-2011 22:49) [Материал]
Navoiyning bu hikmatida menimcha nafaqat turkiy til to'g'risida, balki gapirish madaniyati haqida ham gap ketyapti deb o'ylayman. Tilingga ehtiyot bo'l ma'nosida...

25 ANDIJONLIK BEZORI !!!   (27-Ноя-2011 22:45) [Материал]
Samiy glavniy inson bo'laylik!

27 Otasch   (27-Ноя-2011 23:38) [Материал]
Sayyod, juda dolzarb mavzuni ko'taribsiz. Men birinchi marta internetda kommentariy, ee uzr izoh yozganimda bahs bunaqa bo'ladi deb o'ylamagandim. Saytdagi hamma izohlar negadir o'zini ko'rsatish, yoki izohlar soni orqali biron bir darajaga erishish uchun yozilgandek... Boshqa mavzuga o'tib ketdim. Bunga hali qaytaman

Til masalasiga kelsak... Muammoga echim topishdan oldin, muammoni o'zini bir muhokama qilish kerak deyishadi mening g'arblik muallimlarim. Ha qochib chiqib ketganlardan biri deb o'ylamang. Men bir ikki kunda vatanga qaytaman. Lekin "g'arblik" muallimlarning maslahatini olib, bir ikkita muammoni tahlil qilganimda ularning hech qanday qiymati yo'qligini tushundim. Bizdagi muammo ham sal tushunarsiz: biz kimga qarshimiz? Rusiyzabon o'zbeklargami yoki bir gapida kamida bitta ruscha ishlatadigan va shu bilan o'zini suhbatdoshidan sal balandroq ko'rsatadiganlargami?

Men o'zim rus tilini to'liq o'zlashtirgan va shu tilda fikrini tiniq va oson etkazib bera oladiganlarga hech qachon qarshi bo'lmaganman. havas ham qilaman ba'zi joylarda. Siz muhokamaga qo'ygan xonandalarning aksariyati rus tilida ayrim ruslarga qaraganda yaxshi gaplashadi.

Sheva masalasida... O'zini hurmat qilgan, 10 yillab maktab, litsey va oliygoh ostonasidan o'tib qaytganlar istasa-istamasa davlat tilini o'rganadi. Agar shunda ham talab qilingan joyda so'z topolmay qolsa, uni qanday o'qigani o'ziga ma'lum. Hayotda hamma san'atkor bo'lib tug'ilmagan. San'atkorni gapi emas, sanoati muhim. Oddiy odam ertaga bir kasbni egallasayu, bir varaq qog'ozni man-san, ashi-mashi, jo'qisiz to'ldirolmasa..

28 JeeS   (27-Ноя-2011 23:40) [Материал]
Бизни йерларни Руслар босиб олиб дабдала килганда. Мана хозиргача касофати, шунча тортишув, бахс. )))))

30 mruzbek   (28-Ноя-2011 00:53) [Материал]
TANGANING IKKI TOMONI BOR:)

31 Zuxraxon   (28-Ноя-2011 01:16) [Материал]
Sardor aka gaplarizga 100 foiz qo`shilaman!

32 Toshkentli   (28-Ноя-2011 02:42) [Материал]
Ha yana bir gap. Bolani yoshligidan rus bog'chaga maktabga olib unga rus tilini 1-o'ringa qo'yish shart emas. O'zimiz bolamizni "chala" o'zbek qilib qo'yamiz. Ertaga rus qiziga uylanadi va butunlay ruslashib ketadi. Bunday voqealar serob. Shunga bolangizga ona tilini 1-oringa qoying. Esini tanigach organib olaveradi sekin.

34 muxlis   (28-Ноя-2011 08:56) [Материал]
Birinchidan:
O'zbekistonda DAVLAT TILI O'ZBEK TILI!TAMOM!!!
Ikkinchidan:
Bu yerda boshqa baxsli mavzular qo'shilib ketgan, bitta maqola bilan haqiqatni topolmaysiz Sayyod oka!

35 SmartDent   (28-Ноя-2011 09:38) [Материал]
Voy,judayam manga kerak mavzuni olib chikibsiz.Buni urtogimga kursatiwim kere,nukul bir joyda utirib kose u bilan sof uzbek tilida gaplawiwimizga tugri keladi,bizani fikrlarimizziyam ewitmi,ruscha suzlarimizzi tarjima kilib utiradi,masalan,agar tarelka divorsam Likobcha,vilka suzini iwlatsam,vilkamas Sanchki,dip odammi asabiga tegadi.Mani fikrim esa xamma uziga kulay tilda gaplawiwi kerak dip uyliman.Bazi odamla bor uzbek busayam fikrini rus tilida tushunarli kilib etkazib beradi.SHunaka suzlar borki rus tilida tuwunarlirok ewtiladi,xuddi uziz etkanizde Tiqilgich dise xich kim uni Rozetkaligini chunmidi

36 Somsachi   (28-Ноя-2011 09:56) [Материал]
Asilbekning Andijan shevasi bilan , manimcha xonandalarning o'zbek tilida gapira olmasligi boshqa boshqa narsalar. Shevani tog'irlash o'ta qiyin, masalan siz xorazm shevasida to'liq gapira olmaganingizday, ular ham adabiy tilni mukammal o'rgana olishmaydi. O'zbek tilini o'rniga rus tilida gapirish masalasiga kelsak bu Uyat, bu millat uchun isnod deb bilaman, shuning uchun ham Shahzodaiz ham, Rayhonami yana kim Lolami baribir ham muhlis zotining bir oz bo'lsada hurmatsizligini qabul qilib olishga majbur.

37 doctorwattson   (28-Ноя-2011 11:01) [Материал]
Assalomu Alaykum, uzbek tili masalasi birgina san'at sohasida emas umuman jamiyatdagi barcha sohalariga tegishli bulgan judayam nozik masala. Uzbekistonda uzbek tilini bilish shart deb talab qilish esa umuman mantiqsizlik bulardi chunki rus tilining ham 100 yillik ildizi bor uzbekistonda. Lekin hozirgi mavzu ozgina shoshilinch quyilgan deb hisoblayman chunki Uzbekistonda halicha rus tilini bilish jiddiy tanqid ostiga olinmagan chunki uzbek halqini boshqa tilga, dinga va millatga judayam toqatli hisoblayman. Eng avvalo rus tilini bilmaslik aybmi?! degan mavzuni quyish kerak edi bu mavzudan avvalroq, chunki Uzbekistonda rus tilini bilmaslik ayb hisoblanadi hali ham, biror firmaga yoki yaxshiroq ishga kiraman desangiz ruschani bilasizmi deyishadi, yoki ruschani bilmasangiz muomila uzgaradi. Uzbekistonda uzbek tilini bilish shart deb jar solganlarni uzi ham uzbekchani gapirganlardan kura ruschada gapiraganlani kuproq hurmat qilishadi. Endi san'at sohasiga kelsak tanqidlar qisman urinli bulsa kerak, lekin ularni rus tilini bilishiga va rus tilidan gaplashishiga qarshilik umuman bulmasligi kerak. Faqat uzbek tilida ideal gapirishi shart emas ammo uzbek tilini bilishi "maqulroq" bulardi chunki ularga yoshlarimiz taqliq qilishadi va ular butun bir halqning yuzi hisoblanadi, ularga qarab butun halqimizni madaniyatiga baho berishadi. Aslida san'atkorlarning madaniy, ahloqiy va manaviy darajasiga talab quyishimiz zarur deb uylayman, har qalay san'at katta kucha emas.Bu mani ishim va erkinligim deb kuchada yalangoch yurish mumkin degani emasku, kuchada bulsa ham mayliyu daji televizorda ham yalangoch chiqish darajasiga kelib qoldik sabr toqat qilaverib. Sayyodga kelsak yaxshi mavzularni olib chiqishi maqul keladi lekin bazida oshirib yuboradi, hozir uzbek tilini bilmaydiganlarni himoya qilmadim deb yozganlaru lekin rozitka, stol, stul, svejiy ... degan gaplarni mavzuga aralashtirib tashaganlar, hech kim san'atkorlarni rozitkani, stolni, stulni yoki svejiyni tarjimasini bilishsin deb talab qilgani yuqku?! shunchaki ozgina bulsa ham uzbek tilini bilsa va aytayotgan qushiqlarini manosini bilsin degan narsani nazarga tutishganku! Sayyodga ham raxmat shunaqa dolzarb mavzuni kutarib chiqa olganlari uchun, hozirgi kunda hamma jurnalistlar ham bunaqa narsani bemalol olib chiqa olishmaydi! Ijodlariga omad tilayman!!!

38 rovshan   (28-Ноя-2011 11:21) [Материал]
har bitta davlatti o'z tili va adabiyotu 1 DARAJALI . Eng yomoni o'zbek bo'p turip rus tilida gapirh bo'sa k. manimcha

39 Bahоdir   (28-Ноя-2011 13:58) [Материал]
unchalik qo'shilmadim.awulasini o'zb.chada etvatimi,o'zbekcha gapirsinde.efirda so'kishga balo bomi.ruschada gapirib,o'zb.chani o'rganganlayam boru.bula o'zbek tilini o'rganishga harakatam qilishmidi.san'atkor xalqqa,muxlislariga o'rnak bo'lishi kereku.ruscha aralawtirib gapirganiku mayli,lekin O'ZBEKCHANI TUSHUNMASDAN YANA O'ZBECHANI BUZUB ASHULA ETVOTGANLA ENG YOMONI.O'ZBEK TILINI TUSHUNMASEN,UNDA RUSCHA ET(AYNIQSA:RAYXON,TAMILA,OMINA VA SHU KABILA)
Masalan,SHAHZODA,LOLA, O'ZBEKCHANI BILADIKI ETADI.O'RGANLARIN,RUSCHA UMRI DAVOMIDA SINGIB KETGAN BO'SA UNDA RUSCHA ETLARIN.

40 Nilufar   (28-Ноя-2011 15:07) [Материал]
Bzani o'zbek tilimizam aslida sof o'zbek tili emas. Bir so'z forsiy bo'lsa, boshqasi arab va hakazo..
Yillar, asrlar davomida hech bir davlatning o'z sof tili qolmagan. Eng rovojlanish, o'zgarish hususiyatiga ega bo'lgan narsa bu tildir.
Ming gapirishmasin, harakat qilishmasin, har bir inson o'ziga qulay tilda gapiradi. Bu kurashla befoyda!!!

41 mustanger   (28-Ноя-2011 15:40) [Материал]
Institutda uqiganimda zamdekan yig'ilish qildi, 30-40 tacha bollar qizlar bor oramizda bir rus millatiga mansub talabayam boridi. zamdekan undan suradi-uzbekchaga tushunasanmi, deb, u -yoq, deb javob berdi va majlis rus tilida boshlandi va rus tilida tugadi ruschaga tushunasanlami degan savolam bumadi vaholanki oramizdan 30-40 foiz talabalar ruschani tushunmasdi. Mani ushanda rosa jahlim chiqqandi, millatchilik qimoqchimasmanuu O'zbek tilimizni qadriga achinasanda. Sanatkorlar,sportchilar umuman mashhur kishilar xalqni yuzi hisoblanadi, kopchilik ularni kumiri sifatida tan oladi, shunday ekan ular har tomonlama etiborli bulishi SHART

42 mustanger   (28-Ноя-2011 15:59) [Материал]
kopchilik Sayyod aka tug'ri aytasiz yoki fikrizga qushilaman deb yotishibdi. Umuman oganda yaxshi mavzu, usha tugri aytasiz deganlar manimcha uzlariyam 2ta 3ta tilni aralashtirib gapiradiganlar ya'ni masalan: -Oyijon man sizga po pozje perezvonyu ladno,xopchik!
Endi aytinglar nimasi yaxshi bunaqa gapirishning, hamma uziga qulayini qiladi deyishmoqda bugun uzimga qulay deb ruscha gapirsin uzbek bub turib, ertaga kiyimlarini bazi qismlarini olib tashasin uzimga qulayi shu deb

43 шухрат   (29-Ноя-2011 00:23) [Материал]
каршиман фикрингизга

44 Tamerlan   (29-Ноя-2011 14:54) [Материал]
o'sha O'zbek tilini bilmidigan rusiyzabon "" O'zbek "" honandachalarini o'rnida shuncha vaqtni ichida " MAYMUN " gapirvorgan bo'lardi. qanaq qilib O'zbek tilida shuncha ashula etarmishu gaplashomasmish, eee tilga o'tirib qoladiku 10-yil O'zbek tilida kuylasa. qisqasi gappni opqochmen brat bulani yoniniyam omen, omon bo'lin.

45 Asab   (29-Ноя-2011 18:24) [Материал]
Хамма хар-хил гапираверади. Лекин, ўзлигимизани йўқотмаслигимиз керак. Хозир на ўзбекчани на русчани қойиллатиб гапирадиган ёшларимиз хам бор. Ана шуларга рахминг келади. Алам қилади-де, бошқа миллат вакили сани ўзбекчада тўғрилаб турса. Шунинг учун хар бир ўзбек аввало ўз тилини кейин бошқа тилларни билиши хам қарз хам фарз.
Шахсан мани ўзим, битта-яримта ўзбек манга русча гапирса албатта ўзбекчада жавоб қайтараман, қани тушунармикан деб, манга фарқи йўқ майли у Тошкентлик бўлсин ёки вилоятлик, энг асосийси ўз лахжачида ва соф ўзбекчада гапирсин. Ўзи русчани билмай, санга ақл ўргатса одамни энсаси қотаркан.
Мана французларни кўп гапиришади, ман ўзим гувоҳ булдим. 5 марта инглизчада мехмонхонани адресини сўраганимда хам 5 марта французчада жавоб беришди, охири "information desk"дан сўраб олдим, вахоланки улар инлизчани яхши билишади. Бошида роса жахлим чиқди, кейин шу 2ла давлат тарихини ўрганиб чиқиб, тушундим тилга эътиборни.
Хуллас, ўзбекми соф она тилида гаплашишни билсин, гаплаша олмаса ўзбекман деб даво қилмасин. Ман адабий тилда гаплашсин умуман русча сўз ишлатмасин демайман, лекин тилни билсин ва ўзбек билан гаплашвотганда ўзбекчада гаплашсин. Шу билан бирга она тилимиздан бошқа тилни ўрганиш хам бизнинг бурчимиз, миллат обрўсини оширади.

46 Dostonbek   (29-Ноя-2011 20:50) [Материал]
man 25leyd ni gapiga qo'shilaman biz O'zligimizni anglab yetadigon payt keldi cccp paytida emasmi MUSTAQIL mamlakatmiz shuning uchun O'zbek tili doimo birinchi o'rinda turishi shart bu xamma O'ZBEKISTON degi fuqarolarga tegishli deb o'ylayman

47 Ali   (30-Ноя-2011 03:27) [Материал]
Инсонни харакати, қилаётган самараси, натижалари олдида бу мухим ахамиятга эга эмаску. Бунчалар қатъиймиз? shu fikriylarga umuman qarshiman inson nima uchun harakat qiladi o'z millatini qadrini ko'tarish madaniyatini dunyoga ko'rsatish va o'z ona tilini dunyoga yoyish uchun harakat qilinmayotgan bo'lsa yana qanaqa harakat haqida gapiryapsiz.. men aniq kafolat bilan gapirishim mumkin aksar ruscha qoshib gapiradiganlar rus tilini obru sifatida gapiradilar, manashunaqa o'z ona tiliga etiborsizlik tufayli {GOOGLE.com}ni tarjima qomusida uzbek tili yo'q qachongacha Ota buvalarimizni qirganlarni tilini obru qilib kotarib yuramiz, mayli urgansin lekin rus tilini uzbek tilidan oliy til degan tushinchada emas . O'Z QADRIMIZMIZNI O'ZIMIZ TOPTAMAYLIK!

48 parker   (30-Ноя-2011 10:40) [Материал]
Ассалому алайкум! Хурматли Саййод! хозирги кундаги долзарб муаммолардан бири булган ушбу масалани кутаришга кутарибсиз-у, факат узиз бунга карама-карши томондан ёндашибсиз, маколангизни хам шевада ёзмабсиз-да...
хозирги вактда оммага таъсир килувчи энг асосий восита бу - телевидение, бу аник факт. хозирда шу тв дан ит хам бит хам чикиб ётибди, пули булса булди, миясига келган фикрни уйламасдан, тахлил килмасдан дарров патирлаб гапириб юбораверади, айникса хозирги купгина эстрада ижодкорлари твдан чикиб худди шунака тарзда гапиради, хохласа шевада, хохласа хар хил бошка тиллардаги сузларни кушиб, бу хам етмагандек, хизмат курсатган артист ёки халк артистини айтмайсизми, бирор бир курсатувдами ёки кинодами, унга фарки йук, яна узининг шевасида уялмай сайрайди, яна актер - халк артистимиш, энди кесак тагидан чикиб колган киска муддатли "юлдузча"лар айтмаса хам булади... хозирги киноларга ахамият беринг, турган битгани шева, курган одамнинг кунгли айнийди, кинонинг савияси хакида гапирмаса хам булади, бу киноларнинг аксари "бирровга". бу нарсага нисбатан бирор бир чеклов куйилиши керак-ку, майли буни цензура деймизми ёки бошка нарсами. ха, ман тв, радио ёки омма билан буладиган мулокотларда шевада гаплашишга мутлако каршиман. ким булса хам, ашулачими, актёрми ёки бошка соха вакилими, адабий тилда гапирсин. "уз фикрини узининг шевасида осонрок изохлай олади" деган маънода гапирибсиз, нима бу одам бошка тилни урганганми ёки бошка миллат вакилими, уз она тилини адабийчада кандай айтилишини билмаса, тв ёки радиода чикканда узбекчани бироз адабийчага якинрок килиб гапириш шунчалик кийинми?! бу нарса хозирда шунчалик оммалашган-ки, хатто ёзишда хам шевага утиб кетилган... Сиз айтган шева, диалект, лахжа ва хоказолар йуколиб кетмайди, чунки хар бир ижодкорнинг уз шахсий хаёти бор, уша узининг шахсий хаётида шу нарсаларнинг барчасини ишлатаверади, бирок гап тв, радио хакида борганда, кечирасиз-у... чунки купчилик - омма олдида чикиш килишда адабий шевада гапириш хам маданиятга киради, чунки бу хеч кимнинг жигига тегмайди.
рус тилида укиб, рус тилида фикрлайдиган узбекларга келсак, уларни кораламайман, чунки бунда уларнинг айби йук, бу уларнинг ота-оналарининг хатолари, балки ютукларидир... хар кандай одам бошка миллат тилида гапириб усса, уша тилда фикрлайдиган булади, бу табиий холат. тугри, купгина русча сузларни узимиз хам беихтиёр ишлатиб куямиз, лекин хамма русча сузлар хам рус тилидан олинган эмас, уларнинг аксарияти байналминал (интернационал) сузлар. бирок, русчада ёки бошка бирор тилда 1-2 сузни урганиб олиб, сайраб юрадиган "навароченний"лар - савияси хам уша 1-2 га тенг, гапираётган сузларнинг маъносини узлари билармикин, олин шу тилни яхшигина урганиб ол. бунача чала узбекчаю чала русча сайрайдиганлар уларни эшитиб турган рус миллат вакилларига роса "прикол" булса керагов...

49 Muhsina   (30-Ноя-2011 10:43) [Материал]
Hurmatli Sayyod, siz o'zbek tilini bilmaydigan xonandalarni tanqid qilishda bu qadar qat'iy bo'lmaslikni, o'zbek tilini bilmaslikni gunoh deb hisoblamaslikni so'rabsiz. Biroq o'zingiz ularni himoya qilishda ancha qat'iylashib ketibsiz. O'zbek tili qoidalariga amal qilinishiga tarafdor bo'lgan odam adabiyotshunos bo'lib qoladimi? Yoki o'zbek tili qoidalariga amal qilish bu siz aytganday "g'azal GAPIRISH"mi?! "San'atkor madaniyat vakili, adabiyotshunoslik emas" debsiz, shu gapingizning o'zida mantiqiy xato bor: san'atkor - shaxs, adabiyotshunoslik esa soha. Tabiiyki, shaxs soha bo'lolmaydi.
Men xalq nazarida bo'lgan insonlarning o'zbek tilini bilmasliklarini gunoh darajasiga chiqarmoqchi emasman. Ammo oddiy imlo qoidalarini bilmay xato yozishlar, gapda so'zlarni noto'g'ri qo'llashlar bu insonning bilim va madaniyat darajasi pastligini bildiradi, deb hisoblayman.
O'zlashtiriladigan so'zlarga kelsak, bu tabiiy jarayon. Hech bir tilshunos qat'iy turib hamma so'zlarning o'zbekcha muqobili bo'lsin, deb talab qo'ymaydi. Ilm-fan va xalqaro aloqalar rivojlanar ekan, boshqa tillardan so'z o'tishi tabiiy hol.
Ruscha iborani aralashtirib gapirayotgan odamning fikrini aniq yetkazib berishi muhim, debsiz, aytaylik uni rus tilidan xabari yo'q o'zbek tinglayotgan bo'lsa-chi? U shunda ham fikrini aniq yetkazib berayotgan bo'ladimi? Nega o'zbek tilini bilmagan odamni tushunishimiz va kechirishimiz kerak va rus tilini bilmaydigan odamnning iste'molchilik huquqiga daxl qilishimiz kerak?
Esingizda bo'lsa "Yakshanba muxlis minbari"da bir muxlis nuqta-vergulsiz, fikrini o'ta tushunarsiz bayon qilgandi. Siz izoh sifatida "tushunguncha qiynalib ketdim" mazmunida fikr bildirgandingiz. Til qoidalari aynan shuning uchun - bir til egalari bir-birini osonroq tushunsin uchun xizmat qiladigan narsa. Rus tilidagi iboralarni aynan- so'zma so'z tarjima qilish kerak emas, ammo ma'lum nutq vaziyati uchun o'zbek tilida ham ishlatiladigan boshqa shakldagi jumla borligi aniq. O'zbek tilini bilmasa, biladigan tilida gapirsin va kuylasin, yoki hech bo'lmaganda nima kuylayotganini tushunsin. Menimcha, bu tomoshabinning haqqoniy va adolatli talabi.

50 Asmedia   (30-Ноя-2011 16:35) [Материал]
Маданиятмиш...Яқингача похолдан ковуш тўқиб, кийиб юрганлар ўзларини маданиятларини биздан устун қўйишса-я...Минг йиллар олдин теридан пойафзал кийиб, турмуши учун барча жиҳозу ашёлардан юрган аждодларимиз пайтида ҳозирги маданиятига тақлид қиланаётган халқда маданиятнинг М ҳарфи йўқ эди...Нимага ўзбекчада гапира олишмаса русча қўшиқ куйлашмайди, рус эстрадасида машҳур бўлишсин. Масалан, Алсу каби. Лекин тилимизни бузиб, эркинлик денб гапирсак тилга ва миллатга хиёнат қиламиз. Чунки,эшитаётган ёшлар тилни қандай эшитишса шундай қабул қилади.

51 Toshkentli   (30-Ноя-2011 18:24) [Материал]
To'ppa to'g'ri O'ZBEKka O'ZBEKCHA gapir !!!

52 Yodgor   (30-Ноя-2011 19:49) [Материал]
Tug`ri kimga qaysi tilda gapirish oson bulsa usha tilda gapiraversin. Lekin bir hil honandalarimiz rus tilini uzi yaxshi bilmaydi, rus tilida gapirishga harakat qiladi. Shundaqalarni kursam sal asab buziladida.

53 gogowa   (01-Дек-2011 11:01) [Материал]
Kim Nima diydi bilmadimu lekin man bir xil gaplarizga qowilmiyman  xop oziga qulay Tilda gairvotkanakan nime unda oziga noqulay Tilda awula etvoti toba   Keyin yoldami kafedami bozordami masalan rus odamiu4ratib qoldide u rus4a gapirsa be4ara bir xil rus tilini bilmiyiganla ozbekla  qiynalib jovob beriwadi rus4ada tagin gapiromasa bazilari. Ustidanam kuladide ozi4a. Qani unda ozi bita ozbe4ada gapirib  korsin4i  rusla  uzbekistonda yawavotimi kere joyida kere bosa ula ozbe4a gapirsin  ko'p aqili qimasdan

54 ===Ovchi===   (21-Дек-2011 14:21) [Материал]
rassiyada yurib o`zbekcha gapirsez rustilida gapir deydi hatto avtobusda ikki o`zbek ham rustilida gaplashib ketishi kerak sabab nima haqida gaplashayotganini ruslar bilishi kerak bizda ikki o`zbek ham rus ingliz tilida so`zlashib keto`radi nima bu madaNIYATMI YO O`ZINI KO`RSATISHMI O`zbekistondamisan o`zbekcha gapir nima uchun biz ruslarga ruscha gapirishimiz kerak bu millatchilik ermas man ishimim yuzasidan harhil firmalarga boraman ish yurutuvchilari rus millatiga mansub o`zbeklar ruscha gaplashadi lekin o`zbekcha gapirsam bilmiman deydi

1-50 51-53
dth="100%" cellspacing="1" cellpadding="2" class="commTable">
Исмингиз *:
Email(шартмас):
Код *:

Диққат: Ёзиб қолдирилган изох дарров сайтга чиқмайди. Хар бир изох узоғи билан 24 соат ичида текширувдан ўтади. Мабодо бу вақт ўтгач хам сайтда изохингиз чиқмаган бўлса унда чиқарилмаганлик сабаблари қўйидагича бўлиши мумкин: 

Сайтимизда сўкиниш, хақорот, камситиш, мазах қилиш, салбий ва диний тарғибот, махалийчилик, миллатчилик, реклама ва қадр қимматни ерга ургувчи АЛОМАТЛАРИ БОР изохлар сайтга чиқмасданоқ ЎЧИРИЛАДИ!

Шунингдек миш-миш бўлиб кетишига сабабчи бўлгувчи тасдиқланмаган маълумотлар, тасдиқланмаган гап-сўзлар хам изохлардан ўчирилиши мумкин!

-Қолдирилаётган изох ўша мақоладан ташқаридаги мавзуда бўлса хам ўчирилиши мумкин. 

(батафсил манбаа)

Изохлар модератори NOZI, Шахло Қодирова ва Бекзод

YUQORIGA!