Биз хам тингладик, биз хам кузатдик, лекин ўз вақтида бу хақида ёзмаганимизни сабаби бор.
Бугунги кунгача у билан боғланишлар бесамар кетди. Бир қарасанг маъмури бирга ишламайман дейди, бир қарасанг Абдулазиз Чимкентда, келаси хафта, келаси хафта билан мана февраль хам келди.
Абдулазизга ўша провокациялар билан танилган радиога берган интервьюси юзасидан саволларимиз бор эди.
"Нима учун унда?..." каби саволларимиз рости кўп бўлди.
Абдулазизга сайтимиз томонидан интервью хақида маъмури орқали етказишимизга қарамай у алоқага чиқмади.
Ўз фикримни билдирмасам бўлмайди. Менимча, қўйидаги гаплар ва фикрларим фақат бир Абдулазизга эмас, хаммага тааълуқли. Зеро, ўрнак бўладиган ва дарслик сифатида хам фойдаси бор.
Аввал бир савол:
Нима учун омад кетса уни қайтариш ёки харакат қилиш ўрнига дарров энг осон ва паст йўли бўлган НОЛИШ ва АЛАМЗАДАЛИКни танлаш керак?
Салбий хиссиётдан хам ижобий натижа олиш йўллари борку. Харакат ва курашиш!
Ижод қилиб, қойиллатиб хитлар яратиб ётгандек нолийди, вахоланки Абдулазизда хеч қандай "запрет"ни сезмадик, кўпроқ ижодий "ўлим" бўлди холос.
"Запрет"да бўлса қандай қилиб бир неча тиражли газеталарда оилавий чиқдилар? Айнан ўша олдинги йил интервьюларини кўрдикку.
Келинг, оддий фактни эътироф этсак, ижодкорни ижоди халққа етиб боришига "запрет" хеч қандай таъсир кўрсатмайди, бу факт! Хархолда бугунги кунда бу расмийми норасмийми запретни деярли таъсири йўқ. Хақиқий ва ижоддан тўхтамаётган ижодкорга албатта!
Бўлмаса хоним Ибрагимовнага назар солинг, мана далил. Ёки шу кунгача ижоддан кетмаган Шахзода хам, мана енгилмай ижодда бўлди, хаммаси халққа етиб борди, ижоди борки ана концерт хам беряпти. Нима учун аёл санъаткорларда матонат кучлию, эркак бўла туриб, қаёқдаги неча йиллик бирбалоларни рўкач қилиб, яна нолиймиз? У "аталган" қўшиқни ўзи ким эсларкин бугун? Кимларга ёққан экану, кимларни энсаси қотган экан десанг?
Абдулазизни сўнгги қайси қўшиғини эслаймиз ўзи? Қайсиниси халққа етиб борди? Минг "запрет" бўлса хам (вахоланки юқорида запрет йўқлигига асос келтирдим) интернет борку.
Шу ўринда яна бир факт: "Уммон" гурухи аслида қандай танилди? Ижоди борми йўқми майли, факт харакат қилдику. Бугун "Уммон" деса Республикани ярмидан кўп ёшлари дод солади.
Хар қанақасига! Қизлар севиб дод деса, йигитчалар қизларни рашк қилиб, гурух йигитларини устидан дод солади. Тўғрида, бўлмаса уларнинг феноменал машхурлигига ана шундай салбий эътиборга (асосан йигитлардан) яна қандай жавоб топиш мумкин?
Тўғри, ўша Абдулазиз айтгандек, 10.000 доллор билан жононаларни кўтариш осон, лекин мана умуман бир тийинсиз кўтарилган йигитлар хам борку.
6 йил мени хор қилишди эмиш...эээ уят эмасми? Росааа ярашибди ўзиям. Запретлар бўйича хам хизмат кўрсатган артистларга унда бриллиантдан хайкал қўйса арзиркан ...
Реклама йўқ, оила бола-чақа боқиш керак деб туриб, тўйларга жудаям кўп чақиришяпти деган зиддият нолишгаям роса тушибди.
Хар икки гапда давлат тадбири... Ният ўзи нима? Шу давлат тадбирими? Халқ учун яратган ижод намунам деган гапни эшитмадим..нима бўлса шу давлат тадбири...
Ана хар йили Истиқлол байрамининг навбатчи хонандалари бор, фақат шу давлат тадбирида кўринадиганлардан бири Умид Шахобов. Биронта қўшиғини билмайман, биронта хитини. Фақат шу давлат тадбирига ёпишиб олган.
Шуми ижодкорнинг бахти?
Абдулазизга халқ учун хизмат керакмиди ё давлат тадбиридаги емаган "понт"? Очиқчасига-да, мана шу тадбирларгаям тўғриси жа бир рейтинги зўр бўлмасаям ИЖОДИ БОР ва халқ бугунги кунда тинглаётган хонандалар ярашади. Ё нотўғрими?
Бугунги кунда санъатда Абдулазиз фикрича фақат "хашаки"лар қолганмиш... Вуйяй, Абдулазиз бир зотдор зодагон санъаткор эдику а? Тўғри, хашакилар бор, улар хар бир даврда бўлган. Лекин хаммани бирдек билиш нотўғримасмикан? Бутун бошли санъат устидан бундай хукмга келиб-келиб уни хаққи бормикан? Аслида кимни хаққи бор ўзи? Аксарият, кўпчилик, кўпайиб кетди-деган сўзлар Абдулазиз учун умуман йўқ-а?
Ижодкор сифатида бир йилда опера ёзганингизни айтибсизу, унинг нархига урғу берибсиз... Ижодкормисиз? Композиторман, композиторлар уюшмаси аъзосиман, миллий мусиқамиз қадри деб катта гапириб туриб охирида: мунча пул берамиз операмга дейишди деган гапингиз нечоғлик тўғри? Бизнесменмисиз ё ижодкор? Абдулазизни ижоддаги харакатларидан то шу гапларигача қизиқ кечиш: аввал баландпарвоз гаплару кейин унга зиддият ва полная лажа, узр. Миллий мусиқани қадрловчи композиторлар уюшмаси аъзосига санъат асари учун пул мухимми? Бунақа фикрларингизга сизни уюшмага аъзо қилганларга хайф, узр.
Ўзи уюшма аъзоси бўлиб нима каромат кўрсатдингиз?Нима учун ўзингиз ривожлантириш устида бош қотирмадингиз? Нима учун лойихалар қилиб ёшларни жалб қилмадингиз?
Нима учун хамма бир-бирига солиб яна четдан нолиш керак?
Унда ким ишлайди?
Ким яратади?
Ким санъатга таъсир кўрсатади?
Сиздек уюшма аъзосини гаплари бу бўлса бошқалардан нима кутиш керак?
Нима учун ўша ғарб мусиқасидан фойдаланаётганлар учун уюшма орқали акция қилиб, муаллифлик қўшиқлари ёзишга киришмадинглар? Ё бунгаям запрет бўлиб, ўша уюшмадаям айтганингиздек сизга "дам" беришганмиди?
Нима учун ўша сиз нолиётган "Ўзбекнаво" эстрада бирлашмаси "Биз фақат лицензия бермиз" деб қараб турмасдан "Жонли ижро" лойихаларини амалга ошириб, санъатга ижобий таъсир кўрсатаяптию, сиз БАСТАКООООР ва бастакорлар уюшмаси аъзоси бўла туриб Қозоғистонга борволиб, Республикангиз санъатига қўлингиздан биронта иш келмаганига яраша нолиб ўтирибсиз?
Қани мантиқ???
Бефойда НОМни нима кераги бор?
Масалани фақат бир тарафига ўзича қараган Абдулазиздан фарқли, унинг тан олинадиган фикрларини хам эътироф этаман. Фақатгина тўйлардаги холатлар ва ТВ билан боғлиқ фикрларигагина долзарб муаммо!
Санъатдаги турфа хиллик нисбатан йўқлиги тўғри, лекин бу ўша санъат ахлининг айби эмасми? Хар ким танлаётгани. Лекин, мана Ботир Қодиров, Муниса Ризаева, Шахзода, Райхон, Шохруххон, Лола булар сиз айтгандек фақат миллий қўшиқлар куйламаяптику. Санъатдаги ўрни хам долзарб, одамлар тинглаяпти, концертига тушишяпти.
Миллий санъат ривожланиши керак деб туриб бошқа турлар хам дейсиз, бунча кўп зиддият?
Хамма Озодбек бўлиши керак эмас, тўғри, лекин унинг даври келганига унга тақлид билан чиқаётганлар бўлса кимнинг айби?
Яқиндагина кастингда хам ярмидан кўпи Озодбекни қўшиғидан бошлайди ва тақлид сезилади. Уларга хеч ким тарғиб қилаётгани йўқку. Кастингга келганларни зўрлаб айттираётганимиз йўқку. Муаммоларни баъзилари(!)ни ўринли айтгансизу, лекин бошқа инсонларга қарата ва нолиган охангда. Фикрлар тарқоқ! Аниқлик йўқ. Барига сабаб оддий аламзадалик! Ижодни ривожлантириш керак, нолишни эмас!
Диний қўшиқлар хақидаям ошириб юборилган. Ўша сиз айтган Рамазон ойида сайтимиз ва радиоларда Шахноз, Шохжахон Жўраев ва бошқаларни қўшиқлари премьера қилиндику. Жудаям ошириб юборилган, ана қанча қўшиқларда Аллох, Худо сўзлари бор.
Биласизми, ўз вақтида ВАУВ бўлганлар кўп. Машхурлик даври рости хам оз вақтга берилади. Жудаям кам одамлар йиллар давомида ўз мавқеини ушлаб туради ва саноқлиларгина афсона бўлиб қолади. Бугунги кунгача шоу-бизнесда фақатгина йиллар давомида мавжудлиги билан, бир амаллаб нимадир куйлаб, ўз номи борлигини аён қилиб юрганлар хам бор. Абдулазиз хатто шуларчалик бўлолмадими?
Хар бир нарсада мақсад ва ният бўлади. Бу нолишдан нима нафни кўзланди? Халққа аламзадалар ёқармикан? Хурмат ошдими?
Куни кеча Ботир Қодиров билан сухбатлашиб унинг иммунитети ва ички матонатига беш кеттим. Бўлмаса ёш йигитча. Бошига не не савдолар тушса хам, амаллаб эплаяпти. Синмади, курашди харакат қиляпти. Эркак бўлса хам шундай бўлсин, ижодкор бўлса хам шундай жангчи бўлсинда.
Ижод бу майдон. Рақобат деб қўйилган. Сендан зўри чиқдими, кураш! Эплолмадингми тан ол! Ёки бўлмаса Дониёр Тошмухаммедовдек чиройлик кета олиш хам мардлик. Эртага сени нолиган ва аламзадалик ифори билан эслашларидан кўра санъат оламида умуман бошиданоқ бўлмаганинг афзалроқдир.
Бугунги кун ёш хонандалари ва рейтинги бор ва балки бугунги даврнинг аълоларига бу ўрнак бўлиши шарт!
Бу мақоладан асосий мақсадим хам аслида шу! Бу холатни намуна сифатида мурожаат қиладиган гапларим бор:
Хозир зўр бўлишга интиляпсизми, хар қандай қийинчиликка тайёр туринг. Хақиқий ижодкор бўлсангиз синмайсиз, ёмон раққосга нимадир халал берадигандек нолиш қилмай, енгилмай ишлагани хақиқий ижодкор бўлади. Даврингиз келдими, янада хушёр тортинг...ўтади.
Ха, ўтади.
Зўрмисиз? Енгилманг!
Ўша бошидан шу машхурликкача бўлган ички оловни ушлай билинг. Хар бир қоқилиш яна қайтадан куч бағишлайдиган даражада ўзингизни тарбияланг, токи шунча харакат, шунча машхурлик онлари охирида қўлингиздан хеч нарса келмай, бошқаларга хасад билан нималарнидир эслаб ёки нималарнидир ўйлаб топиб охирида аламзадаликни анқитиб кетманг.
Қийинчиликларга йўқ бўлсангиз хозирданоқ йиғиштириб қўя қолинг. Эртага бошқа давлатга бориб, ўз она Ватанга, туз еб катта бўлган уйингизга мағзава ағдарадиган даражада бўлгандан кўра, хозирданоқ умуман бундай миннатли ишга қўл урмай қўя қолинг.
Нолиш бу кураш эмас, бу енгилиш. Енгилишни хам энг номард тури. Сиз жангчи кабисиз, бир майдонда ғолиблик бошқа майдондаги ғолибликни кафолатламайди! Унда бошқаси ғолиб чиқиб қолса йиғлайдиган бўлсангиз, аввалги ғолиблик сизга тасодифан келибди дегани. Реванш олинг! Курашинг! Хамма нарсани йўли бор, омад хам, ғолиблик хам умр давомида қайта-қайта келаверади! Бунинг учун эса кутиш эмас, курашиб харакат қилиш керак! Фақат салбий онларда салбий хислатларга берилиб чўккандан кўра, ижобийни ўйлаб ижобий харакат қилиш керак. Чунки қандай хиссиётни хис қилсанг, ўшанисини оласан. Қай хиссиёт билан харакат қилсанг, натижаси хам шундай бўлади!
Бир рус масали ёдимга тушди. Бир қаймоқли бонкага икки қурбақа тушиб қолибдида чўка бошлашиб, сузиб чиқишга харакатлана бошлашибди. Бири чарчаб, бўлди энди, ўлимим шу бонкада экан деб тўхтабдию чўкибди. Иккинчиси эса тўхтамай харакат қилаверганидан, қаймоқ қуйилиб сарёғ бўлиб қолибди. Иккинчи қурбақа шу тариқа бонкадан тирик чиққан экан.
Хаётда энг ёмон кўрганим бу аламзадалик ва нолиш. Мана шунинг учун хам бу воқеага бефарқ қараб тура олмадим. Ўзимми шахсий ва балки субъектив фикримни билдиришни лозим топдим.
Яна бир гап: талаб қилиш бера олишдан бошланар!
2011 йил иккинчи ярмидан Абдулазиз Карим билан боғлиқ шов-шувлар авж олди. Аввалига ахамият бермадим, лекин сайтимизга ташриф буюрадиганлардан кўпчилиги буни тинглаб ўз фикримни билдиришимни сўрашди. Бугунги кунгача хам кўп сўрашади. Кейин нолийдиганлар ва айниқса четга кетиб ўз Ватанидан аламзада сифатида нолийдиганларга жим тура олмайман.
0
